️چرا از «تتلو»ها میترسم؟| صادق زیباکلام ۶مهر ۱۳۹۸
از تتلوها میترسم چون از خشم و نفرت میترسم. چون در طول تاریخ کشورم نفرت و خشونت بهجز تخریب حاصل دیگری به بار نیاورده. بدون آنکه سرسوزنی موفق به پیشرفت دمکراسی شده باشد. خشونت ممکن است دمکراسی را در ابتدا یک گام بهپیش ببرد، اما آنقدرها طول نمیکشد که آن را دو گام بهعقب میکشاند. ازتتلوها میترسم چون بسیاری از آنها خشونت را یگانه ابزار تغییرمی دانند.
خیلی سالها پیش تتلویی بود به نام میرزا رضای کرمانی؛ سرشار از بغض و کینه و نفرت به حاکمیت قاجارها و شخص اول مملکت. آنقدر که سرانجام «سایه خدا»، «سلطان اسلام» و «میخ میان زمین و آسمان» را در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) ترور نمود. کار میرزا آنقدرغیرقابل تصور بود که بسیاری از رجال به دیدن «قاتل قبله عالم» درغل وزنجیر میآمدند. همه کنجکاو بودند مردی که «سلطان صاحبقران» را کشته بود ببینند. برخی نزدیکتر شده و با او صحبت هم میکردند.
روزی که سرانجام میرزا را میخواستند اعدام کنند از وی پرسیدند این خیل عظیم رجال که به دیدارت آمدند آیا کسی چیزی گفت که تو را نسبت بکاری که کردی به تردید بیاندازد؟ پاسخ میدهد خیر همچنان کارم درست بود که ریشه ظلم را میبایستی میکندم. سپس مکثی کرده و ادامه میدهد «چرا ناصرالملک سخنی گفت که به فکر فروبردم. ازم پرسید وقتی داشتی ناصرالدینشاه را میزدی، فکر میکردی کدام نادر پشت دروازههای تهران منتظراست تا جای اورابگیرد؟» ناصرالملک یکی از نخستین اریستوکراتهای قاجار بود که در قرن نوزدهم دردانشگاه آکسفورد تاریخ، فلسفه واقتصادخوانده بود. درک اوازبی پایه بودن خشونت وعمل انقلابی درتحقق تغییر بینظیر بود. سالها بعد و دراوج مشروطه به آسیدمحمد طباطبایی مینویسد: «ایکاش بجای انقلاب، هزارنفر را برای اداره مملکت تربیت میکردید.»(صادق زیباکلام: سنت و مدرنیته)
اینکه سخنش میرزا را به فکر فرومیبرد، نشاندهنده آن است که میرزا هم از آی کیوی بالایی برخوردار میبوده وای بسا بجای پیروی ازسید جمال انقلابی اگر با ناصرالملک لیبرال آشنا میشد تاریخ مسیر دیگری میرفت. آنچه را باقوت بیشتری میتوان گفت آن است که شاید تتلوی انقلابی ما، قبل از اعدام به فکرچه باید کرد؟» و اینکه آیا ترور پادشاه و خشونت باعث تغییری میتواند بشود میفتاد؛ تفکری که ناصرالملک سازشکارغیرانقلابی مدتها قبل به آن رسیده بود.
https://www.instagram.com/p/B29hEbFn8zW/?igshid=1cnmzz9u10nc9
by via لینکستان | لینکهای جذاب!
از تتلوها میترسم چون از خشم و نفرت میترسم. چون در طول تاریخ کشورم نفرت و خشونت بهجز تخریب حاصل دیگری به بار نیاورده. بدون آنکه سرسوزنی موفق به پیشرفت دمکراسی شده باشد. خشونت ممکن است دمکراسی را در ابتدا یک گام بهپیش ببرد، اما آنقدرها طول نمیکشد که آن را دو گام بهعقب میکشاند. ازتتلوها میترسم چون بسیاری از آنها خشونت را یگانه ابزار تغییرمی دانند.
خیلی سالها پیش تتلویی بود به نام میرزا رضای کرمانی؛ سرشار از بغض و کینه و نفرت به حاکمیت قاجارها و شخص اول مملکت. آنقدر که سرانجام «سایه خدا»، «سلطان اسلام» و «میخ میان زمین و آسمان» را در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) ترور نمود. کار میرزا آنقدرغیرقابل تصور بود که بسیاری از رجال به دیدن «قاتل قبله عالم» درغل وزنجیر میآمدند. همه کنجکاو بودند مردی که «سلطان صاحبقران» را کشته بود ببینند. برخی نزدیکتر شده و با او صحبت هم میکردند.
روزی که سرانجام میرزا را میخواستند اعدام کنند از وی پرسیدند این خیل عظیم رجال که به دیدارت آمدند آیا کسی چیزی گفت که تو را نسبت بکاری که کردی به تردید بیاندازد؟ پاسخ میدهد خیر همچنان کارم درست بود که ریشه ظلم را میبایستی میکندم. سپس مکثی کرده و ادامه میدهد «چرا ناصرالملک سخنی گفت که به فکر فروبردم. ازم پرسید وقتی داشتی ناصرالدینشاه را میزدی، فکر میکردی کدام نادر پشت دروازههای تهران منتظراست تا جای اورابگیرد؟» ناصرالملک یکی از نخستین اریستوکراتهای قاجار بود که در قرن نوزدهم دردانشگاه آکسفورد تاریخ، فلسفه واقتصادخوانده بود. درک اوازبی پایه بودن خشونت وعمل انقلابی درتحقق تغییر بینظیر بود. سالها بعد و دراوج مشروطه به آسیدمحمد طباطبایی مینویسد: «ایکاش بجای انقلاب، هزارنفر را برای اداره مملکت تربیت میکردید.»(صادق زیباکلام: سنت و مدرنیته)
اینکه سخنش میرزا را به فکر فرومیبرد، نشاندهنده آن است که میرزا هم از آی کیوی بالایی برخوردار میبوده وای بسا بجای پیروی ازسید جمال انقلابی اگر با ناصرالملک لیبرال آشنا میشد تاریخ مسیر دیگری میرفت. آنچه را باقوت بیشتری میتوان گفت آن است که شاید تتلوی انقلابی ما، قبل از اعدام به فکرچه باید کرد؟» و اینکه آیا ترور پادشاه و خشونت باعث تغییری میتواند بشود میفتاد؛ تفکری که ناصرالملک سازشکارغیرانقلابی مدتها قبل به آن رسیده بود.
https://www.instagram.com/p/B29hEbFn8zW/?igshid=1cnmzz9u10nc9
by via لینکستان | لینکهای جذاب!
نظرات
ارسال یک نظر