Forwarded From نکتههای تاریخی/شیرعلینیا
در نظام ولایت فقیه،
حزبها قدرتمند نمیشوند.
انتخابات دوم خرداد 76، قسمت دوم
16 تیر 75، ریشهری نزد هاشمی رفت و از او برای فعال شدن حزبش، جمعیت دفاع از ارزشها، مشورت خواست. به هاشمی گفت آیتالله خامنهای نظر صریحی نداده است. هاشمی نوشته است: «من هم، ضمن تذکر این مطلب که در نظام ولایت فقیه حزبها نمیتوانند قدرتمند بشوند، اصل حزب را تایید کردم.» هاشمی پس از دو دهه تجربه در عالیترین سطح نظام، دریافته بود مشارکتهای سیاسی و حزبی ممکن است با خواستههای نظام به تعارضهایی دردسرساز برسد.
یک ماه بعد، 16 مرداد، گروهی از جمعیت کارگزاران سازندگی نزد هاشمی آمدند تا دربارهی انتخابات ریاستجمهوری مشورت کنند؛ «نگران دخالت صریح رهبری در جریان انتخابات هستند و میخواهند از ابتدا سیاست ایشان را بدانند؛ گفتم به زودی معلوم میشود.»
چند روز بعد، ۲۵ مرداد، تعدادی از نمایندگان مجلس پنجم، به نمایندگی از جامعهی روحانیت مبارز، آمده بودند تا نظر هاشمی را دربارهی انتخابات ریاستجمهوری ششم بپرسند. هاشمی به آنها گفت در حال مذاکره با رهبری است و نمیخواهد پیش از به نتیجه رسیدن بحثهایش با رهبری، نظری بدهد. برای آنها از دو راهکار گفت: «یکی ایجاد رقابت جدی برای گرم بودن انتخابات و شرکت وسیع مردم، که ممکن است در این فرض، رئیسجمهور دلخواه از انتخابات بیرون نیاید و راه دیگر که به دنبال رقابت جدی نباشیم... رهبری باید یکی از این دو سیاست را برگزینند.»
یک سال و چند ماه پیش از انتخابات ریاستجمهوری، نتیجهی انتخابات مجلس پنجم در تهران، نشان از تغییر شرایط میداد. در پایتخت، ناطق نوری، رئیس مجلس، که حالا نامزد اصلی جناح راست برای انتخابات ریاستجمهوری بود، در رقابتی پایاپای، با اندک اختلافی، بالاتر از فائزه هاشمی، نفر اول شد. نفر دوم انتخابات تهران فائزه هاشمی رفسنجانی بود، که همان قدر که دختر رئیسجمهور شناخته میشد، زنی فعال و پیگیر مسایل زنان و بهویژه ورزش زنان بود؛ با حرفهایی که در فضای آن روز رنگ و بوی تازهای داشت. ناطق در انتخابات تهران، حدود ۳۰ درصد آرای مردم شرکتکننده در تهران را کسب کرده بود. این رقابت میتوانست نشانهای باشد که اگر رقابتی جدی در انتخابات ریاستجمهوری شکل بگیرد و مردم زیادی پای صندوقهای رای بیایند، به تعبیر هاشمی، «ممکن است در این فرض، رئیسجمهور دلخواه از انتخابات بیرون نیاید».
اغلب شخصیتهای سیاسی، از انتخاب سیدمحمد خاتمی در دوم خرداد ۱۳۷۶ غافلگیر شدند. هاشمی هم از این انتخاب و بهویژه اختلاف بالای رای خاتمی با ناطق غافلگیر شد، اما در گفتوگو با من گفت که برخی نشانههای تغییر در خواستههای جامعه را در سفرهای انتهای دوران ریاستجمهوریاش درک کرده بود. میگفت خواستهی بسیاری از مردم در شهرها و روستاهای گوشهکنار کشور، این بود که بتوانند شبکهی سوم، شبکهی تازهتاسیس تلویزیون، را در گیرندههایشان دریافت کنند، در حالی که قبل از آن، بیشتر امکانات عمرانی میخواستند.
با وجود این نشانهها، کمتر کسی میتوانست احتمال پیروزی سیدمحمد خاتمی را در انتخابات بدهد. نامزد جناح چپ، ابتدا میرحسین موسوی بود که با کنارهگیری او سیدمحمد خاتمی در حالی پا به عرصهی انتخابات گذاشت، که حتی خود او و اطرافیانش امید چندانی برای پیروزی در انتخابات نداشتند و به دنبال فضایی برای مطرح کردن اندیشهها و ایدههایشان بودند.
رهبری هم گزینهی انتخابات پرشور را انتخاب کرد و با روی باز، از نامزدی سیدمحمد خاتمی استقبال کرد. خاتمی وزیر ارشادی بود که یکی از دلایل اصلی استعفایش از وزارت ارشاد در سال 71، فشارهایی بود که از ناحیهی سخنان رهبری بر او وارد میشد و در استعفایش نوشته بود: «حال که مسئولان بزرگواری که بیش از من باید مدافع کلیت نظام و اهداف والا و سیاستهای آن باشند، تهدیدهای اخیر را در ساحت اندیشه و فرهنگ جدی نگرفته، یا به هر دلیل و ملاحظهای در برابر آن سکوت کردند و همین امر سبب تجری بیشتر کجاندیشان و بدخواهان شده است، بهتر است سکانداری امر فرهنگ و هنر و اطلاعرسانی در صحنهی اجرا را نیز کسانی به عهده گیرند که شخصیت و باورشان با آنچه در این صحنه جاری است، ناسازگار نباشد.»
آیا رهبری احتمال پیروزی خاتمیِ کمتر شناختهشده را میداد؟ اگر چنین احتمالی میداد، چگونه حاضر شده بود خاتمی پا به رقابتی بگذارد که اگر برندهی آن رقابت شود، نهتنها همان وزارتخانه، بلکه دهها وزارتخانهی دیگر به دست او سپرده خواهد شد؟ چند ماه بعد، با نزدیک شدن به روز انتخابات،بسیاری پیروزی خاتمی را قطعی میدیدند، اما آنگونه که هاشمی از دیدارش با رهبری روایت کرده است، ۳۰ اردیبهشت، ۳ روز مانده به روز انتخابات، رهبری «هنوز ناطق را جلو میداند، اما فکر میکردند به مرحلهی دوم میرسد.»
ادامه دارد...
https://t.me/jafarshiralinia
Telegram
نکتههای تاریخی/شیرعلینیا
دعوتيد به خواندن چند نكته تاريخي تازه
ارتباط با مدير كانال:
@jafarshiraliniaa
by via CommaFeed - blogger
نظرات
ارسال یک نظر