در سال ۱۳۹۰ خورشیدی کتابی بصورت زیرزمینی انتشار یافت با عنوان «حجاب شرعی در عصر پیامبر» به قلم امیرحسین ترکاشوند. این کتاب خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و با استقبال پژوهشگران مسلمان و پس از آن شماری از پژوهشگران غیر مذهبی، به زودی خوانندگانی بسیار یافت.
این روزها حجاب و پوشش امری است که بیشترین درگیری را به وجود آورده است. اهمیت حجاب بین باورمندان، از جمله ناشی از ذهنیتی است که ما مسلمانان در مورد میزان پوشیدگی مومنان صدر اسلام و به ویژه پیشوایان داریم. تصور اکثر مسلمانان درباره حجاب آنان معمولا یکسان و بدین شکل است که رسول خدا، امام علی و سایر صحابه دارای پوشش حداکثری بوده، و از آن مهم‌تر پوشش همسران پیامبر، حضرت فاطمه و سایر بانوان آن زمان را سرتاسری دانسته و چه بسا اینان را همراه با روبند و یا پنهان در پس پرده تصور می‌کنیم.
حال پرسش این است که آیا براستی آنان چنین بودند، آیا آن‌ها آنگونه که ما فکر می‌کنیم بودند و میزان حجاب و پوشیدگی‌شان مطابق با همان ذهنیتی است که از ایشان داریم و تصویری که روزگار از آن‌ها در ذهنمان حک کرده با واقعیتشان یکسان است؟ آیا زنان‌شان دارای چادر، مقنعه، بلوز، مانتو، شلوار، دامن و… بوده، و مردان از شورت، شلوار، زیرپیراهن، پیراهن و… استفاده میکردند؟
کتاب در پاسخ می‌گوید که اینها همه فاقد صحت است زیرا در آن زمان خبری از وجود “شورت، شلوار، دامن، زیرپیراهن، پیراهن، مانتو، مقنعه و چادر” نبود و علاوه بر آن حجاب در نزد پیامبر و مؤمنان صدر اسلام، در حدی که اینک مطرح است به دین گره نخورده بود.
کتاب جنجال برانگیز «حجاب شرعی در عصر پیامبر»، نوشته امیرحسین ترکاشوند پژوهشگر قرآن و متون دینی است. کتابی که موفق به دریافت مجوز از وزارت ارشاد نشد و در نتیجه هیچ گاه به صورت رسمی منتشر نگردید اما در بهار سال ۱۳۹۰ در فضای مجازی منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. نویسنده در این کتاب سترگ (بیش از ۱۰۰۰ صفحه) با استفاده از آیات قرآن، احادیث، روایات و متون کهن در واقع حجاب زن مسلمان را به چالش می‌کشد و می‌گوید اسلام اصراری بر پوشش زن در برابر مردان نامحرم ندارد، فرضیه‌اش این است که حجاب شرعی در زمان پیامبر اسلام به این اندازه نبوده و نهایتا چیزی در حد پوشاندن تنه و ران و بازو بوده و هم چنین اسلام اصراری بر پوشش زن در برابر مردان نامحرم ندارد.
ترکاشوند درباره «حجاب فاطمه» (دخت محتشم نبی اسلام که به عنوان یک زن مؤمن تمام عیار مورد احترام تمام فرق اسلامی بوده و هست و همواره حجاب او به ویژه در جوامع شیعی به عنوان یک الگوی سخت‌کیشانه مورد تأکید قرار می‌گیرد) می‌نویسد:
«مشهورترین کلامی که در باره حجاب زهرا در ذهن عام و خاص نقش بسته است [این است] که وی خود را از فرد نابینایی در پرده کرد و در توجیه عملش گفت: اگر او مرا نمی بیند من که او را می بینم. یکی دیگر از سخنان نسبتا مشهور در باره او این است که وی معتقد بود بهترین زن کسی است که مردان را نبیند و مردان نیز نتوانند او را ببینند. این تصویری است که از فاطمه به عنوان الگوی زنان مسلمان در ذهن ما حک شده است.
اما در پاسخ باید گفت نه تنها دو حدیث فوق جعلی است بلکه در مقابل روایاتی در مورد [آن] حضرت وجود دارد که گویای پوششی به مراتب کمتر از زنان مؤمن کنونی است». (ص ۸۷۶).
کافی جلد ۵ صفحه ۵۲۸ — جابر می‌گوید در خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله به در خانه فاطمه علیها السلام آمدیم. رسول خدا سلام کرد و اجازه ورود خواست. فاطمه علیها السلام اجازه داد. پیغمبر اکرم فرمود با کسی که همراه من است وارد شوم؟ زهرا علیها السلام گفت پدرجان! چیزی بر سر ندارم. فرمود با قسمتهای اضافی روپوش خودت سرت را بپوشان. سپس مجددا استعلام کرد که آیا داخل شویم؟ پاسخ شنیدیم بفرمائید!
محقق می‌گوید: این دست روایات [که کم هم نیستند] نشان می‌دهند که حضرت فاطمه دست کم در برخی مواقع حتی فاقد همان پوشش محدود زمان خود نیز بوده و برای پوشاندن اندامش از پارچه‌ای استفاده می‌کرده که فقط با ترفندهایی خاص می‌توانست تا حدودی موثر افتد. (ص۲۶۳)
آقای ترکاشوند در پیشگفتار کتابش می‌نویسد:
«در این تحقیق درصدد هستم تا تصور مسلمانان در مورد میزان حجاب شرعی زنان مومن آن روزگار را منطبق بر واقعیت کنم، و در این راستا مواضع واجب‌الستر و نواحی جایزالکشف آنان را تبیین نمایم… حرام نبودن کشف وجه، کف، مو، گردن، ساعد، قدم و ساق، مطابقت با احکام جاری در صدر اسلام دارد».
به گفته نویسنده کتاب مورد اشاره سه بخش عمده دارد:
بخش یکم: وضعیت پوشش پیش از اسلام و واکنش مسلمانان به حجاب؛
شامل ۵ فصل: «فصل اول- در سطح اجتماع»، «فصل دوم- در داخل خانه»، «فصل سوم- در حین حج و طواف و نماز»، «فصل چهارم- وضعیت خانه‌ها»، «فصل پنجم- سرویس‌های بهداشتی».
بخش دوم: بحث‌هایی درباره حجاب و پوشش در آیات قرآن؛
مشتمل بر ۶ فصل: «فصل اول- ترسیم حجاب پیش از اسلام به کمک قرآن»، «فصل دوم- آیات استیذان (سامان‌دهی ورود به خانه‌ها)»، «فصل سوم- سوره اعراف (پوشیدگی شرمگاه)»، «فصل چهارم- سوره احزاب (زنان پیامبر و شرایط و مواقع خاص)»، «فصل پنجم- سوره نور (توضیح پوشش)»، «فصل ششم- هدف قرآن از حجاب و پوشش».
بخش سوم: مباحث فقهی (بررسی تطابق آرای فقهی با میزان حجاب شرعی در عصر پیامبر).
شامل ۴ فصل: «فصل اول- رای مشهور و غیر مطابق: پوشاندن همه اندام مگر وجه و کفین»، «فصل دوم- رای مطابق و غیرمشهور: پوشاندن تنه، ران و بازو»، «فصل سوم- رای حداقلی و اضطرار: ستر عورتین (یا ناف تا زانو)»، «فصل چهارم- علل تغلیظ آرا».
نویسنده در توضیح هرکدام از بخش‌های کتاب می‌گوید:
در بخش نخست ابتدا میزان پوشیدگی و برهنگیِ مردم در پیش از ظهور اسلام را تبیین کرده و سپس واکنش جامعه اسلامیِ نوظهور در قبال آن، صرفا بر اساس احادیث و روایات بیان خواهم کرد. در این بررسی‌ها مشخص خواهد شد که هم میزان برهنگی و بی دقتی در پیش از ظهور اسلام، و هم حد واکنش و اصلاحات جامعه اسلامی، با ذهنیت‌های کنونی ما نسبت به آن دو تفاوت فاحش دارد چرا که مردم عصر پیامبر به دلایلی که توضیح داده خواهد شد توان و انگیزه‌ای برای پوششِ “شرعی و اخلاقی” نداشتند و اساسا برهنگی، فاقد زشتی و قبح امروزی بود. جامعه اسلامی نیز در رهنمودهای اصلاحیاش، در مورد مردان به حداقل‌ها اکتفا کرد، و بر حداقل‌های زنان ملاحظاتی افزود، و به موازات اینکه از “برهنگی‌های ناشی از بیمبالاتی” برحذر میداشت همچنین از “پوشیدن جامه‌های بلندِ توأم با تبختر” نهی می‌کرد.
در بخش دوم، ابتدا میزان پوشیدگی و برهنگی در ماقبل بعثت را به کمک آیات قرآن استخراج می‌کنم سپس ارشادات، اوامر، نواهی و اصلاحاتی که قرآن در برابر وضعیت رایج، خواهان آن شد را می‌آورم و در این راستا تک تکت آیات قرآن را مفصل بررسی خواهم کرد. نتیجه بررسی‌های این بخش چه در مورد شناساندن وضعبت پیش از وحی و چه در مورد رهنمودهای صادره، فاصله عمیق بین “تصورات ما” با “واقعیات و رهنمودها” را نشان میدهد.
در بخش سوم با جستجو در متون مربوطه، به سنجش آراء فقهی و استخراج رایی که بتواند حجاب شرعی در عصر پیامبر را ترسیم کند و موید نتایج دو بخش قبلی باشد پرداختم. در این رابطه رای مطابق را که موید یافته‌های کتاب است را شناسایی کردم تا ثابت شود که ادعاهای کتاب دارای پایگاه فقهی نیز می‌باشد. در این راستا تلاش کردم با شناسایی نقاط انحراف که به تدریج رخ داده است، هرچه بیشتر به فقه جاری در حیات پیامبر نزدیک شویم.
امیرحسین ترکاشوند در یکی از جلسات نقد کتابش درباره تفاوت جامه و حجاب اظهار می‌دارد:
«حجاب نباید با جامه اشتباه گرفته شود. حجاب لباس و جامه نیست؛ لباس و جامه بر اساس اقلیم، گرما و سرما، کم و زیاد می‌شود، در حالی که حجاب برای پوشاندن اندامی است که نمایان شدن آن‌ها موجب گناه می‌شود. باید بدانیم پوشاندن کدام اندام‌ها واجب است و کدام اندام‌ها با نمایان شدنشان ایجاد گناه می‌کند».
امیرحسین ترکاشوند نویسنده کتاب بازنشسته‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و هرچند هیچگاه به صورت رسمی و مستمر پا به حوزه‌ی علمیه نگذاشت اما با سودای تحقیق در احکام و معارف اسلامی، مدرک کارشناسی ارشد در رشته دانشگاهی علوم قرآن و حدیث را کسب نمود.
کتاب “حجاب شرعی در عصر پیامبر اسلام” در زمینه مسئله حجاب قبل و بعد از ظهور اسلام نوشته شده است که بنا بر ادعای نویسنده، یک پژوهش کامل تاریخی و روایی و قرآنی است.
لینک دانلود کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر (PDF)
https://www.uplooder.net/files/50565be2b3f87c4c4003d319396212c6/
نظرات برخی از خوانندگان کتاب:
هومن: مهمترین ویژگی این کتاب استنادات فراوان و طرح مسائل مطرود و نادر با منطق درون‌دینی هست که از زبون نویسنده مسلمان و شیعه کتاب روایت میشه و غبار تقدس رو از مبانی فقهی حجاب پاک میکنه.
ساحل: کتاب رو در سالهای آخر نوجوانی، زمانی که «دین» یک مسئله مهم و جدی در زندگی ام بود خواندم. کتاب از آنهاست که بیان تازه ای از یک موضوع به شدت تک صدایی دارد و بعد از خواندنش دید شفاف تری از موضوع به شما میدهد
پرستو: ترکاشوند این سؤال را طرح می‌کند که «آیا زنان مسلمان در عصر پیامبر پوشش حداکثری (حجاب) داشته‌اند؟» و با پژوهش در تاریخ و متون اسلام به جواب منفی می‌رسد
فایل صوتی تکمیلی:
سخنرانی امیرحسین ترکاشوند در انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم‌پزشکی تهران به تاریخ: ۲۹ مرداد ۱۳۹۶. با موضوع چالش حجاب و سرگذشت آن.
Source: virgool.io
source https://medium.com/@golstar/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF-43c964e0df0d?source=rss-8c767f30b98d------2
نظرات
ارسال یک نظر